Gdy dziecko zostaje pokrzywdzone przestępstwem, wiele różnych podmiotów, w tym sądy, prokuratury, ośrodki pomocy społecznej, placówki ochrony zdrowia, oświaty, czy policja, mają obowiązek chronić i promować prawa i dobrostan dziecka. Tam, gdzie te podmioty nie współpracują ze sobą, dziecko może uczestniczyć w równoległych dochodzeniach, krążąc między różnymi instytucjami, co może doprowadzić do powtarzających się nieprzyjemnych doświadczeń.
W Centrum Pomocy Dzieciom pod jednym dachem dzieci pokrzywdzone przestępstwem oraz ich niekrzywdzący opiekunowie otrzymują kompleksową i interdyscyplinarną pomoc. Oznacza to, że ci sami specjaliści poprowadzą sprawę dziecka, które trafi pod opiekę Centrum, od początku do końca, a na regularnych spotkaniach zespołu wspólnie podejmują decyzje, jakiego rodzaju wsparcia dziecko potrzebuje w danym momencie. Interdyscyplinarny zespół placówki działa we współpracy z lokalnymi służbami.
Centra Pomocy Dzieciom oferują miejsce przyjaznego przesłuchania dzieci uczestniczących w procedurach karnych, pomoc psychologiczną indywidualną oraz grupową, medyczną, psychiatryczną i prawną. Podstawą wszystkich działań i podejmowanych decyzji jest najlepiej pojęty interes dziecka.
Centrum Pomocy Dzieciom to specjalistyczna placówka świadcząca interdyscyplinarną pomoc dzieciom pokrzywdzonym przestępstwem i ich rodzinom lub opiekunom, a także profesjonalistom pomagającym dzieciom krzywdzonym. Specjalistyczna i wieloaspektowa pomoc dziecku krzywdzonemu oraz jego rodzinie ma doprowadzić do:
1. zapewnienia bezpieczeństwa dziecku i jego najbliższym,
2. zmniejszenia społecznych i psychicznych konsekwencji przemocy,
3. poprawienia funkcjonowania dziecka i jego opiekuna w obszarze realizacji określonych zadań rozwojowych i ról społecznych oraz efektywnego radzenia sobie w dalszym życiu.
Centra Pomocy Dzieciom realizują prawo dziecka do uzyskania odpowiedniego wsparcia, ochrony oraz dostępu do przyjaznego dzieciom wymiaru sprawiedliwości. Żeby było to możliwe muszą zostać wdrożone solidne mechanizmy, które ułatwią instytucjom współpracę w skoordynowany sposób. Niezbędne jest, aby współpraca była skoncentrowana na prawach, potrzebach i interesie dziecka.
Pierwsza taka placówka – Child Advocacy Center – powstała w Stanach Zjednoczonych w 1985 roku. W Europie pierwsze centrum uruchomiono w Islandii w 1998 roku pod nazwą Barnahus, czyli w dosłownym tłumaczeniu 'Dom Dziecka’. Sieć Barnahusów zaczęła się rozwijać również w innych krajach skandynawskich, obecnie jest ich tam ponad pięćdziesiąt. Islandzka placówka była inspirowana modelem CAC, jednak zasadnicza różnica między tymi modelami polega na tym, że Barnahus jest elementem łączącym system wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dziecku oraz system pomocy społecznej. Child Advocacy Centers są w większości niezależnymi placówkami, które mają za zadanie przygotować i wspierać dziecko w sądzie.
W Polsce pierwszą placówkę bazującą na modelu Barnahus utworzyła w 2004 r. w Warszawie Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (wtedy Fundacja Dzieci Niczyje).
Obecnie w Polsce funkcjonuje dziesięć Centrów Pomocy Dzieciom, wzorowanych na modelu Barnahus − w Białymstoku, Gdańsku, Głogowie, Lublinie, Ludźmierzu, Łodzi, Sosnowcu, Starogardzie Gdańskim, Warszawie i Wrocławiu.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę jest członkiem założycielem i przedstawicielem na Polskę sieci PROMISE skupiającej europejskie placówki działające według standardów Barnahus. Standardy te wyznaczają zakres oferty i zasad pracy placówki pomocowej dla dzieci pokrzywdzonych przestępstwem. Umożliwiają realizację tego samego modelu ochrony dziecka w różnorodnych kontekstach społecznych i prawnych.
Wraz z rozpowszechnieniem idei Centrów i ich uruchamiania w różnych częściach świata, pojawiła się potrzeba stworzenia standardów, podstawowych wytycznych, które wyróżniają Centra Pomocy Dzieciom na tle innych placówek pomocowych i gwarantują dziecku odpowiednią opiekę.
Standardy placówek Barnahus zostały opracowane przez międzynarodowe grono ekspertów w ramach unijnego projektu PROMISE.
Standardy Barnahus umożliwiają ich rozpowszechnianie i dostosowanie modelu do różnorodnych kontekstów społecznych i prawnych przy jednoczesnym zachowaniu autentyczności modelu. Standardy mają również wymiar praktyczny – pokazują jak konkretnie wcielać w życie zasady będące fundamentem Centrum Pomocy Dzieciom [Standardy Centrum Pomocy Dzieciom]
W Centrum Pomocy Dzieciom dzieci i ich niekrzywdzący opiekunowie otrzymują szeroki zakres pomocy. Pod jednym dachem swoje siły łączy tu wielu wykwalifikowanych specjalistów: psychiatrów dziecięcych, psychologów i pedagogów doświadczonych w pracy z dziecięcą traumą, prawników towarzyszących dzieciom i ich rodzicom w procedurach prawnych i sądowych, pracownik socjalny, a także lekarz pediatra.
W każdym Centrum Pomocy Dzieciom znajduje się również pokój, w którym dzieci w bezpieczny i przyjazny dla nich sposób mogą zostać przesłuchane.
Centrum Pomocy Dzieciom działa w oparciu o najskuteczniejszy, interdyscyplinarny model pomocy dzieciom krzywdzonym.
Aby poznać szczegółową ofertę konkretnych Centrów, zapraszamy na podstronę Placówki CPD.
Zapraszamy na anglojęzyczną stronę Europejskiej Sieci Placówek Barnahus – Home – Barnahus oraz stronę Child Advocacy Center – National Children’s Advocacy Center (nationalcac.org)