Działania i decyzje podejmowane w placówce regulują trzy główne zasady:

1. Podstawą wszystkich działań i podejmowanych decyzji jest najlepiej pojęty interes dziecka.
2. Dziecko ma prawo do wyrażania swoich opinii i do otrzymywania informacji.
3. Ochrona, wsparcie dziecka i rodziny są podejmowane w odpowiednim czasie, bez nieuzasadnionych opóźnień.

Co oznacza realizacja Standardu 1?
Standard 1 definiuje filozofię CPD. Ma charakter przekrojowy. Zasady w nim zawarte dotyczą wszystkich pozostałych standardów.

1. Podstawą wszystkich działań i podejmowanych decyzji jest najlepiej pojęty interes dziecka
   • Przed podjęciem decyzji i działań dotyczących dziecka zawsze bierze się pod uwagę najlepiej pojęty interes dziecka oraz wpływ decyzji/działań na ten interes.
   • Indywidualnej oceny interesu dziecka dokonuje Zespół interdyscyplinarny CPD.
   • Zespół interdyscyplinarny CPD opracowuje listę kontrolną, biorąc pod uwagę różne kryteria i przesłanki dotyczące interesu dziecka, m.in. poglądy dziecka, jego środowisko rodzinne, bezpieczeństwo, prawo do zdrowia.
   • W ocenie bierze się pod uwagę opinię dziecka i niekrzywdzących rodziców/opiekunów.
2. Dziecko ma prawo do wyrażania swoich opinii i do otrzymywania informacji
   • Dzieci i ich niekrzywdzący rodzice/opiekunowie mają wpływ na decyzje dotyczące podjęcia leczenia i terapii.
   • Dzieci otrzymują informacje dostosowane do ich wieku i etapu rozwoju.
   • Personel jest przeszkolony z komunikacji z dziećmi w różnym wieku i z różnymi potrzebami.
   • Systematyczne zbieranie informacji zwrotnej od dziecka wpływa na rozumienie jego potrzeb, a więc na definicję jego najlepiej pojętego interesu, a także na ewaluację funkcjonowania placówki, pracy jej personelu i świadczoną pomoc.
   • Informacje przekazywane są w zrozumiałym dla dziecka języku, w razie potrzeby placówka zapewnia wsparcie tłumacza.
   • Dzieci mają prawo do bycia wysłuchanymi w postępowaniu sądowym. Koordynator ds. przypadku w miarę możliwości wpływa na uczestników postępowania sądowego, aby dziecko zostało wysłuchane w przyjaznych warunkach, by zgodnie ze standardami zostało zapewnione poszanowanie praw dziecka oraz by uniknąć retraumatyzacji.
3. Ochrona, wsparcie dziecka i rodziny są podejmowane w odpowiednim czasie, bez nieuzasadnionych opóźnień
   • Po ujawnieniu krzywdzenia dziecka i zgłoszeniu do placówki, Zespół interdyscyplinarny CPD jak najszybciej ocenia potrzebę podjęcia interwencji oraz niezbędnego wsparcia.
   • Wyznaczony koordynator ds. przypadku regularnie monitoruje przebieg procedur sądowych i zabiega o to, by działania wymiaru sprawiedliwości były podejmowane bez zbędnych opóźnień.
   • Koordynator ds. przypadku regularnie monitoruje wsparcie udzielane dziecku w placówce i podejmuje działania, mające na celu wyeliminowanie ewentualnych opóźnień.

Dobra praktyka

We wszystkich organizacjach prowadzących Centra Pomocy Dzieciom została opracowana i wdrożona Polityka ochrony dzieci − wewnętrzny dokument, w którym określa się zasady ochrony dziecka przed przemocą i wykorzystywaniem seksualnym.
W szczególności zapisy Polityki ochrony dzieci określają: zasady udzielania wsparcia, procedury ujawniania podejrzeń, że dziecko jest krzywdzone i przekazywania informacji, zasady bezpiecznej relacji pracownik − dziecko oraz procedury wewnętrznej i zewnętrznej interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci. Fundamentem Polityki są trzy zasady Standardu 1. Spisanie tych zasad w jednym dokumencie i stałe informowanie o nich wszystkich pracowników i wolontariuszy ułatwiają reagowanie na zagrożenia bezpieczeństwa dzieci, a także pomagają w spełnianiu prawnych wymogów ochrony dzieci przed krzywdzeniem. Polityka ochrony dzieci powinna być dostępna na stronie internetowej organizacji, by mogli zapoznać się z nią również opiekunowie dzieci, które są pod opieką placówki. Specjalna wersja Polityki powinna zostać opracowana dla dzieci, by wiedziały, jakie zasady obowiązują w placówce i w jaki sposób jest zapewnione ich prawo do ochrony przed przemocą.

Centrum Pomocy Dzieciom jest uznane przez lokalne władze, jako element systemu ochrony dzieci. Międzyinstytucjonalna współpraca z właściwymi instytucjami (pomoc społeczna, policja, prokuratura, sąd, ochrona zdrowia, oświata) prowadzona jest na bazie formalnych umów o współpracy, określających cele, role i zobowiązania partnerów.  

Co oznacza realizacja Standardu 2?

Wiele krajów europejskich, takich jak Islandia, Szwecja, Norwegia czy Chorwacja zdecydowało się na wprowadzenie modelu Barnahus jako oficjalnego elementu systemu ochrony dzieci. Na mocy odpowiednich przepisów prawa Barnahus posiada tam mandat od odpowiednich władz, aby koordynować współpracę międzyinstytucjonalną i zapewniać wsparcie interdyscyplinarne dzieciom, które stały się ofiarą wykorzystywania seksualnego czy szeroko pojętej przemocy.
W zależności od przyjętego w danym kraju rozwiązania Barnahus podlega pomocy społecznej oraz służbom ochrony dzieci lub jest częścią systemu służby zdrowia czy organów ścigania. Niezależnie od umiejscowienia w systemie, we wszystkich krajach ma za zadanie zapewnić dzieciom przesłuchania w przyjaznych warunkach oraz udzielić potrzebnego wsparcia psychologicznego, medycznego oraz socjalnego w oparciu o Europejskie Standardy Barnahus1. Działaniami tymi zajmuje się interdyscyplinarny zespół pracowników oddelegowanych do pracy w Barnahus przez swoje służby i instytucje, na mocy odpowiednich porozumień.

Konstytucja RP w art. 72 zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Konstytucyjna ochrona praw dziecka nie zawiera się w jednym akcie prawnym dotyczącym dziecka, a jest włączona w różne ustawy, m.in w: Kodeks karny, Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Ustawę o pomocy rodzinie i pieczy zastępczej, Ustawę o opiece nad dziećmi do lat trzech, Ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Stąd wiele instytucji (RPD, prokuratura, sąd rodzinny, OPS, oświata) realizuje prawa dziecka i zajmuje się ochroną dziecka na wielu poziomach. Nie tworzą one jednego, spójnego systemu, kierującego się określoną procedurą, skodyfikowaną w jednym akcie prawnym. W Polsce nie ma jednej instytucji/służby na wzór służb ochrony dzieci, której wyłącznym celem byłaby ochrona i realizacja praw dziecka oraz koordynacja współpracy pozostałych instytucji w tym zakresie. Organizacje pozarządowe również nie są częścią usankcjonowanego systemu pomocy. Te, które mają w swoich celach statutowych ochronę i realizację praw dziecka na ogół realizują zadania zlecone przez instytucje państwowe i samorządowe na rzecz dziecka w różnych obszarach: edukacji, ochrony, opieki.

Dlatego realizując ideę międzyinstytucjonalnej współpracy na rzecz ochrony praw dziecka doznającego krzywdzenia w warunkach polskich, należy oprzeć się na porozumieniach zawieranych pomiędzy poszczególnymi instytucjami, służbami i organizacjami, którym powierzona została realizacja działań związanych z ochroną dziecka. Ustawy branżowe poszczególnych służb dają podstawę prawną do zawierania takich porozumień.

Porozumienia formalne 

Mając na względzie powyższe uwarunkowania, w celu zapewnienia Centrum Pomocy Dzieciom miejsca w systemie ochrony dzieci oraz zagwarantowania współpracy instytucjonalnej, warunkiem koniecznym jest nawiązanie współpracy z następującymi lokalnymi instytucjami: 

• sądem, 
• prokuraturą, 
• policją, 
• ośrodkiem pomocy społecznej, 
• lokalnymi placówkami ochrony zdrowia, 
• lokalnymi placówkami oświatowymi. 

W zależności od wielkości czy specyfiki miasta/powiatu/województwa, w którym działa CPD, katalog instytucji współpracujących może być znacznie modyfikowany np.: poszerzony. 

W celu sformalizowania współpracy wskazane jest podpisanie z wyżej wymienionymi instytucjami porozumień, w których powinny zostać uregulowane takie obszary jak: cele, zobowiązania stron, czas trwania oraz organizacja współpracy, zasady dzielenia się informacjami z uwzględnieniem przepisów dotyczących poufności, tajemnicy zawodowej oraz ochrony danych osobowych. 

W celu operacjonalizacji porozumienia ważne jest, aby każda instytucja wyznaczyła konkretną osobę/osoby do współpracy, a jej dane kontaktowe w miarę możliwości powinny zostać wpisane do porozumienia. Personel danej instytucji oraz zespół Centrum Pomocy Dzieciom powinien zostać poinformowany o zawarciu porozumienia oraz zapoznany z warunkami współpracy. 

Rada konsultacyjna 

Dodatkowym instrumentem, który wpływa na wzmocnienie współpracy pomiędzy CPD oraz innymi instytucjami jest powołanie rady doradczej, która składałaby się z przedstawicieli kierownictwa instytucji, z którymi CPD podpisało porozumienia. Spotkania rady powinny odbywać się cyklicznie, minimum raz w roku. Celem tych spotkań byłaby ewaluacja współpracy, zidentyfikowanie dobrych praktyk oraz wyzwań. Jest to szczególnie istotne rozwiązanie dla polskiego modelu międzyinstytucjonalnej współpracy w zakresie ochrony dziecka przed krzywdzeniem, ze względu na brak ustawowego umocowania tego modelu. 

Przy budowaniu współpracy międzyinstytucjonalnej placówka powinna: 

• rozpocząć tworzenie współpracy od nawiązania porozumienia z władzami miasta i organami nadzorującymi formalnie lub merytorycznie instytucje, z którymi chcemy podpisać porozumienia; 
• inicjować/uczestniczyć w organizowanych przez organy zwierzchnie formalnych spotkaniach z kierownictwem tych instytucji w celu przedstawienia oferty CPD i warunków współpracy; 
• Organizować seminaria/konferencje/szkolenia dla przedstawicieli poszczególnych instytucji/służb/ w celu dostarczenia wiedzy, prezentowania oferty CPD oraz włączenia tych instytucji w proces tworzenia systemu ochrony dzieci; 
• zidentyfikować sieci, zrzeszenia, izby, które mogą pomóc i włączyć się w realizację celu, np. Okręgowa Izba Lekarska, Okręgowa Rada Adwokacka, komisje dialogu społecznego; 
• rozłożyć nawiązywanie współpracy w czasie, ustalając wskaźniki minimum, np.: w pierwszym roku nawiązanie porozumienia z najbliżej położonymi 2 sądami rejonowymi, szpitalem położonym w tej samej dzielnicy etc.; 
• uwzględnić administracyjną strukturę miasta przy zawieraniu porozumień i tworzeniu systemu pomocy dzieciom. 

Oferta kierowana jest również do niekrzywdzących członków rodzin/opiekunów dzieci. Placówka jest dostępna dla wszystkich dzieci, zgodnie z zasadą niedyskryminacji. 

Co oznacza realizacja Standardu 3? 

Centrum Pomocy Dzieciom otacza opieką wszystkie dzieci do 18. roku życia, które doświadczyły lub są świadkami lub świadkami jakiejkolwiek formy przemocy, w tym (ale nie tylko): fizycznej i psychicznej, przemocy domowej, wykorzystania seksualnego. Dodatkowym kryterium przyjętym w niektórych Centrach Pomocy Dzieciom, ze względu na dużą liczbę zgłoszeń i chęć skrócenia czasu oczekiwania, jest uczestnictwo w procedurach karnych, co oznacza, że przestępstwo wobec dziecka zostało zgłoszone na policję lub do prokuratury. 

Aby wsparcie dla dziecka było skuteczne, CPD powinno posiadać również ofertę pomocową dla rodziny dziecka, przy wyłączeniu rodziców/opiekunów krzywdzących. 

Zasada niedyskryminacji 

CPD powinno dołożyć wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich dzieci − ofiar  i świadków, niezależnie od formy doświadczanej przemocy, płci, języka, religii, poglądów politycznych lub innych, orientacji seksualnej, narodowości, pochodzenia etnicznego lub społecznego, majątku, niepełnosprawności, urodzenia lub innego statusu dziecka, lub jego rodziców/opiekunów prawnych. Niezbędne jest, aby personel CPD wziął udział w szkoleniach z zakresu antydyskryminacji.

Placówka ulokowana jest w łatwo dostępnym miejscu, do którego można dotrzeć transportem publicznym. Jest dostępna dla dzieci ze specjalnymi potrzebami. Umeblowanie i wyposażenie placówki spełnia normy bezpieczeństwa oraz jest przyjazne dla dzieci w różnym wieku. Pomieszczenia w placówce zapewniają prywatność spotkań. Placówka urządzona jest tak, by nie dochodziło do spotkania dziecka ze sprawcą.

Co oznacza realizacja Standardu 4? 

Centrum powinno być jak najbardziej przyjazne dzieciom i ich rodzicom/opiekunom. Planując utworzenie CPD, warto na samym początku zadbać o przyjazne otoczenie samej placówki: 

• osobny budynek w bezpiecznej i przyjaznej okolicy – zapewnia swobodę, prywatność i komfort pracy, 
• dostępność dla wszystkich grup klientów – brak barier architektonicznych, np. dla osób poruszających się na wózkach, 
• dobrze skomunikowana lokalizacja – dostępna dla osób korzystających z transportu publicznego, jak i samochodu, 
• prywatny parking lub miejsca parkingowe dostępne w bliskiej okolicy. 

Projektując wnętrze Centrum Pomocy Dzieciom trzeba zwrócić uwagę na: 

• bezpieczeństwo klientów – budynek i jego wyposażenie muszą spełniać wszystkie normy bezpieczeństwa wymagane w przepisach prawa, 
• funkcjonalność, ale też estetykę wystroju i wyposażenia, 
• wyposażenie dopasowane do wszystkich grup wiekowych dzieci – np. krzesła różnej wysokości, 
• odpowiednie rozmieszczenie części dostępnej dla klientów oraz części dostępnej dla pracowników, 
• dźwiękoszczelność oraz prywatność pokoi terapeutycznych oraz przyjaznego pokoju przesłuchań, 
• wyposażenie przyjaznego pokoju przesłuchań zgodnie ze standardami („Standard 6”), 
• dyskretne oznakowanie placówki, 
• regularne kontrole stanu technicznego placówki i wyposażenia. 

Poczekalnia to wyjątkowe miejsce w placówce i dlatego należy poświęcić jej więcej uwagi. Warto zadbać, aby w poczekalni dzieci witała przyjazna osoba pierwszego kontaktu, która będzie przewodnikiem dziecka po Centrum. Poczekalnia powinna być urządzona tak, aby klienci czuli się swobodnie. Należy zapewnić im wygodne miejsce do siedzenia, materiały edukacyjne, zabawki, gry, czasopisma, książki, mały kącik kuchenny z kawą i herbatą. Materiały i wyposażenie powinny być dostosowane do dzieci w różnym wieku oraz dzieci ze specjalnymi potrzebami. Szczególnie w poczekalni potrzeby dziecka powinny być priorytetem, np. poprzez udostępnienie dzieciom wieszaków na ubrania na odpowiedniej wysokości. Wnętrza powinny być w stonowanych, neutralnych kolorach.

W Centrum Pomocy Dzieciom koncentrujemy się na wspieraniu dzieci. Jeśli dostępna jest również oferta dla sprawców, koniecznie trzeba zadbać o to, aby sprawca i dziecko doświadczone przemocą nigdy się nie spotkali. Oferta dla sprawców może być zapewniona w innej lokalizacji, jeśli jednak jest świadczona w tym samym miejscu, co pomoc dla dzieci, niezbędne jest zapewnienie osobnych wejść oraz odpowiednie ułożenie grafiku wizyt, aby zminimalizować ryzyko spotkania.

Analiza przypadku i planowanie interdyscyplinarne są realizowane regularnie, według ustalonych procedur. Wyznaczona osoba monitoruje realizację pomocy interdyscyplinarnej oraz jest w kontakcie z dzieckiem i jego rodzicami/opiekunami.

Co oznacza realizacja Standardu 5? 

W Centrum Pomocy Dzieciom pracuje Zespół interdyscyplinarny. W jego skład wchodzi koordynator placówki, osoby pierwszego kontaktu, terapeuci, prawnicy, psychiatra, pediatra oraz pracownik socjalny. Wszyscy członkowie Zespołu mają jasno zdefiniowane zadania i zakres obowiązków.

Szczegółowy opis zadań i obowiązków wszystkich członków Zespołu  oraz sposobu zarządzania zgłoszonym przypadkiem krzywdzenia dziecka znajduje się w Podręczniku. 

Przesłuchania prowadzone są zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi w specjalnie przygotowanych pomieszczeniach – przyjaznych pokojach przesłuchań. Celem jest uniknięcie powtórnej traumy u dziecka i uzyskanie od niego wiarygodnych informacji. Placówka ma w ofercie przygotowanie dziecka do udziału w przesłuchaniu.

Co oznacza realizacja Standardu 6? 

Dziecko pokrzywdzone przestępstwem w postępowaniu karnym występuje w roli świadka. Również dziecko niebędące bezpośrednio pokrzywdzone przestępstwem może występować w roli świadka. Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się i złożyć zeznania (art. 177 § 1 Kodeksu postępowania karnego, dalej kpk). Małoletnim świadkom przysługuje specjalny tryb przesłuchania uregulowa– ny art. 185 a, b, c kpk − przesłuchanie w przyjaznym pokoju przesłuchań. Art. 185 a kpk reguluje przesłuchanie małoletniego pokrzywdzonego, art. 185 b kpk − małoletniego świadka, art. 185 d kpk wprowadza wymóg przesłuchiwania w odpowiednio przystosowanych pomieszczeniach, które mają zapewnić małoletnim świadkom swobodę wypowiedzi oraz poczucie bezpieczeństwa. 

Przesłuchanie w placówce odbywa w odpowiednio przystosowanych pomieszczeniach, spełniających wymogi Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie sposobu przygotowania przesłuchania przeprowadzanego w trybie określonym w art. 185a–185c Kodeksu postępowania karnego oraz standardy i metodyki opracowane przez FDDS i MS do certyfikacji.

Placówka posiada wyodrębniony pokój przesłuchań. W skład pokoju przesłuchań winny wchodzić: pokój sędziowski, pokój techniczny oraz przedpokój/poczekalnia oraz powinien być zapewniony dostęp do toalety/łazienki. 

Badanie lekarskie prowadzone jest przez specjalistów doświadczonych w rozpoznawaniu doświadczeń przemocy, wykorzystywania seksualnego i zaniedbań. Personel medyczny uczestniczy w spotkaniach interdyscyplinarnych.

Co oznacza realizacja Standardu 7?

Dziecko, jeśli zachodzi taka potrzeba, jest kierowane do lekarza pediatry lub/i psychiatry przez terapeutę prowadzącego po konsultacjach diagnostycznych oraz omówieniu przypadku podczas spotkania Zespołu interdyscyplinarnego CPD. Bez względu na wiek dziecka, podczas konsultacji medycznej obowiązkowo towarzyszy dziecku rodzic/opiekun prawny.

Więcej informacji na temat roli lekarza pediatry i lekarza psychiatry w CPD znajduje się w Podręczniku. 

Diagnoza oraz terapia prowadzona jest przez doświadczonych specjalistów. W razie potrzeby oferowana jest pomoc w formie interwencji kryzysowej dla dziecka i niekrzywdzących członków rodziny/opiekunów. 

Co oznacza realizacja Standardu 8? − Podstawowe zasady pomocy terapeutycznej w CPD 

• Celem terapii/wsparcia psychologicznego dzieci − ofiar lub dzieci − świadków przemocy i wykorzystywania seksualnego jest przywrócenie im równowagi psychicznej po doświadczeniach urazowych. 
• Pomocy terapeutycznej/psychologicznej/pedagogicznej dziecku musi towarzyszyć realizowana równolegle pomoc jego rodzinie. Współpraca nie jest podejmowana z rodzicami spełniającymi jedno lub więcej z poniższych kryteriów: są odpowiedzialni za przemoc seksualną wobec dzieci lub podejrzani o nią do czasu wyjaśnienia; stosują czynną przemoc i nie rokują zmiany, zagrażają dobru dziecka; czynnie szkodliwie korzystają ze środków uzależniających, w tym alkoholu. W przypadku dzieci pozostających w pieczy instytucjonalnej wskazana jest  stała współpraca z opiekunem z placówki, ewentualnie z rodzicem, jeśli jest osobą wspierającą. 
• Rodzic/opiekun dziecka zgłaszający się po pomoc, bez względu na formę pomocy proponowaną dziecku deklaruje gotowość współpracy na rzecz pomocy dziecku, także poprzez swój bezpośredni udział w zaleconych formach pomocy. 
• Dzieci i młodzież na sesje pomocowe (terapeutyczne, konsultacyjne) przychodzą w towarzystwie osoby dorosłej – rodzica/opiekuna lub innej osoby dorosłej wska- zanej przez opiekuna prawnego. Dorosły opiekun w trakcie sesji dziecka oczekuje w poczekalni Centrum, nie opuszcza terenu placówki. W przypadku młodzieży powyżej 16. roku życia terapeuta może zezwolić na samodzielne zgłaszanie się podopiecznego na sesje oraz powrót.
• Pomocą dziecku i jego rodzicowi/opiekunowi zajmują się oddzielni terapeuci. 
• W pracy z dzieckiem krzywdzonym i jego rodziną pracuje się, wykorzystując różne uznane i sprawdzone naukowo metody i podejścia, np. terapię poznawczo-behawioralną skoncentrowaną na traumie (Trauma−Focused Cognitive Behavioral Therapy), metody oparte na mentalizacji. Dobór podejścia i technik pracy terapeutycznej jest decyzją terapeuty i zależy od preferencji terapeuty i potrzeb klientów − dzieci i dorosłych. 
• Formy pracy terapeutycznej zależą każdorazowo od wieku i możliwości rozwojowych dziecka oraz jego indywidualnych cech, osoby sprawcy i jego roli w życiu dziecka, charakteru urazowych doświadczeń (czasu trwania, powtarzalności, usytuowania w czasie, przebiegu), a także od pozytywnych doświadczeń dziecka, funkcjonowania i zasobów rodziny. Praca terapeutyczna prowadzona jest w sposób najlepiej dopasowany do zdiagnozowanych potrzeb dziecka. 
• Długość trwania terapii i pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest zróżnicowany, zależny od głębokości urazu, objawów prezentowanych przez dziecko, stopnia jego rozwoju i funkcjonowania, współpracy z jego rodziną.
• Terapia jest procesem odbywającym się etapowo. Przejścia do kolejnych etapów terapii są otwarte, należy liczyć się z koniecznością cofania się do fazy wcześniejszej, stosownie do potrzeb klienta. Etapy nie są ograniczone twardymi ramami.
• Sesje trwają od 30 do 90 minut.
• Częstotliwość sesji zależna jest od etapu terapii. W początkowej fazie sesje odbywają się raz w tygodniu, następnie co 2 tygodnie i rzadziej (zawsze zależnie od potrzeb w indywidualnej sytuacji). Później częstotliwość sesji jest dostosowywana do indywidualnych potrzeb.
• W przypadku dzieci z najmłodszej grupy wiekowej (poniżej 4 lat) pomoc dziecku realizuje się najczęściej poprzez pracę z rodzicem lub pracę w diadzie. Stosownie do potrzeb dziecka, opieką psychologiczną objęte mogą być inne osoby z bliskiego otoczenia dziecka (drugi rodzic/opiekun, rodzeństwo).
  

Szersze informacje na temat pomocy dziecku krzywdzonemu i jego rodzinie w CPD znajdują się w Podręczniku.

Członkowie zespołu regularnie uczestniczą w szkoleniach, dotyczących ich obszarów wiedzy specjalistycznej, pracują pod superwizją, korzystają z doradztwa dla profesjonalistów. 

Co oznacza realizacja Standardu 9? 

By móc skutecznie pomagać dzieciom, które doświadczyły krzywdzenia i ich rodzi- com niezbędne jest, by specjaliści pracujący w Centrum Pomocy Dzieciom posiadali odpowiednie przygotowanie. 

W przypadku pracowników klinicznych (terapeutów) kluczowe są wiedza, umiejętności i doświadczenie w zakresie m.in.: 

• normy rozwojowej dzieci i młodzieży, 
• psychopatologii dzieci i młodzieży, 
• pracy z traumą, 
• specyfiki problemu krzywdzenia dzieci, w tym wykorzystania seksualnego, 
• funkcjonowania dzieci i dorosłych uwikłanych w przemoc, 
• identyfikacji symptomów krzywdzenia dzieci, 
• podejmowania interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci, 
• współpracy interdyscyplinarnej i systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem,
• metodyki przesłuchiwania dzieci, 
• sprawdzonych i skutecznych metod terapeutycznych. 

Wskazane jest, by klinicyści pracujący w Centrum Pomocy Dzieciom mieli ukończone całościowe szkolenie terapeutyczne. Ponadto, niezbędną cechą organizacji pracy klinicznej jest zapewnienie regularnej superwizji zewnętrznej, prowadzonej przez certyfikowanego superwizora. 

Ważnym obszarem pogłębiania wiedzy jest specyfika pracy z dziećmi z niepełnosprawnościami (fizycznymi, umysłowymi) oraz z dziećmi z różnych grup mniejszościowych (narodowościowych, seksualnych, religijnych i in.). 

W przypadku specjalistów z dziedziny prawa, kluczowe są wiedza, umiejętności i doświadczenie w zakresie m.in.: 

• przepisów prawa w dziedzinie przeciwdziałania przemocy wobec dzieci, 
• procedur karnych i cywilnych, 
• reprezentacji dziecka, 
• przygotowania dziecka do przesłuchania, 
• metodyki przesłuchiwania dzieci,
• współpracy interdyscyplinarnej i systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem, 
• funkcjonowania dzieci i dorosłych uwikłanych w przemoc.

W przypadku osób zarządzających  centrum kluczowe są wiedza, umiejętności  i doświadczenie w zakresie m.in.: 

• zarządzania i komunikacji z zespołem, 
• zarządzania finansami,
• organizacji pracy, 
• funkcjonowania dzieci i dorosłych uwikłanych w przemoc, 
• współpracy interdyscyplinarnej i systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. 

W przypadku  osób  pierwszego  kontaktu  kluczowe  są  wiedza,  umiejętności i doświadczenie w zakresie m.in.: 

• komunikacji z klientem, 
• ochrony danych osobowych, 
• podstaw funkcjonowania dzieci i dorosłych uwikłanych w przemoc, 
• systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. 

Przedstawiciele innych profesji pracujący w centrum (lekarz psychiatra, lekarz pediatra, pracownik socjalny) powinni spełniać wymogi określone w ustawach regulujących działanie tych profesji, a oprócz tego posiadać wiedzę, umiejętności   i doświadczenie również w zakresie: 

• funkcjonowania dzieci i dorosłych uwikłanych w przemoc, 
• współpracy interdyscyplinarnej i systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem. 

Ponadto wszyscy pracownicy zatrudnieni w centrum Pomocy Dzieciom powinni znać zapisy Konwencji Praw Dziecka oraz wewnętrznej Polityki ochrony dzieci, obowiązującej w placówce. Wszyscy pracownicy mający bezpośredni kontakt z dziećmi i ich rodzicami powinni również przejść szkolenia ze specyfiki pracy z osobami  z niepełnosprawnościami fizycznymi i intelektualnymi oraz przedstawicielami grup mniejszościowych (narodowościowych, religijnych, seksualnych i in.) 

Placówka zbiera, analizuje i przekazuje odpowiednim instytucjom dane i statystyki dotyczące jej pracy. Placówka ma ofertę zwiększenia kompetencji i wiedzy profesjonalistów, pracujących lokalnie na rzecz oraz z dziećmi, np. poprzez organizowanie wizyt studyjnych, spotkań informacyjnych, szkoleń i publikowanie materiałów. 

Co oznacza realizacja Standardu 10?    

Placówka posiada opracowany system gromadzenia statystyk dotyczących pomocy udzielanej w CPD, co najmniej w zakresie:

• liczby dzieci korzystających z pomocy w podziale na płeć i wiek oraz na klientów pierwszorazowych i kontynuujących kontakt,
• liczby rodzin korzystających z pomocy w podziale na klientów pierwszorazowych i kontynuujących kontakt,
• liczby przypadków wg kategorii krzywdzenia,
• liczby przypadków wg źródła skierowania,
• liczby osób podejrzanych o krzywdzenie dziecka w podziale na płeć oraz związek z dzieckiem (osoba z/spoza rodziny, osoba znana dziecku/nieznajomy),
• liczby spotkań dziecka/rodziny z poszczególnymi specjalistami w CPD,
• liczby dzieci przesłuchiwanych w CPD,
• liczby dzieci przygotowywanych do przesłuchania,
• okresu oczekiwania na pierwszą wizytę,
• okresu udzielania pomocy.
  

Placówka poddaje swoją pracę ewaluacji, wykorzystując różnorodne narzędzia, m.in. obserwację, superwizję, opisy przypadków, ankiety dla odbiorców pomocy, testy psychometryczne, wywiady, grupy fokusowe i inne. Placówka ma wypracowany system wykorzystywania wyników monitoringu i ewaluacji do ciągłego udoskonalania swojej pracy. 

Placówka udostępnia odpowiednim instytucjom, w tym decydentom, uniwersytetom, specjalistom ds. ochrony dzieci oraz mediom i opinii publicznej dane dotyczące swojej pracy, aby podnieść świadomość nt. problemu przemocy wobec dzieci i roli pomocy interdyscyplinarnej oraz aby dostarczać danych do tworzenia przepisów  i procedur opartych na dowodach. 

Ponadto placówka wykorzystuje doświadczenie ze swojej pracy do realizacji oferty edukacyjnej dla profesjonalistów pracujących na rzecz dzieci, na przykład poprzez organizowanie wizyt studyjnych, spotkań informacyjnych, szkoleń i publikowanie materiałów. W szczególności placówka kieruje działania edukacyjne do: 

• przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości, 
• pracowników oświaty, 
• pracowników ochrony zdrowia, 
• władz lokalnych i regionalnych, 
• pracowników pomocy społecznej i placówek pomocowych. 

Tematyka działań edukacyjnych powinna dotyczyć w szczególności: 

• wymiaru sprawiedliwości przyjaznego dziecku, 
• współpracy interdyscyplinarnej, 
• specyfiki problemu krzywdzenia dzieci,
• identyfikacji symptomów krzywdzenia dzieci i podejmowania interwencji,
• profilaktyki krzywdzenia dzieci,
• pomocy dzieciom krzywdzonym i ich rodzinom.
  

Jednocześnie placówka posiada procedury ochrony danych osobowych i wizerunku swoich klientów oraz zasady współpracy z mediami i szkoli swoich pracowników w tym zakresie.